آنچه در این مقاله میخوانید
فرش ایرانی از معروف‌ترین هنرهای شناخته شده‌ی ایرانیان در کل جهان است. شاید به چشمتان نخورده باشد ولی در یک فیلم یا کتاب خارجی هنگامی که میخواهند یک فرد فرهیخته و متمول را معرفی کنند، از فرش ایرانیِ زیر پایش نام می‌برند. در زمان‌های قدیم شاید سال‌ها طول می‌کشید تا یک فرش شاهکار بافته شود. اما امروزه فرش‌های ماشینی در طرح‌ها و رنگ‌های خیره کننده بازار را تصاحب کرده و سوگلیِ هر خانه‌ای هستند. اگر میخواهید به خانه‌تان رنگ و بوی جدیدی هدیه دهید بهترین کار خرید یک فرش خوش رنگ و لعاب است. پس با ما همراه باشید تا در خرید یک فرش فوق‌العاده که دکوراسیون خانه‌تان را متحول می‌کند به شما کمک کنیم.
جنس‌های متنوع فرش ماشینی
همین اول کار باید بگویم که برای انتخاب یک فرش مناسب که با سایر لوازم خانه هم همخوانی داشته باشد، مسیری طولانی در پیش دارید. چرا که آنقدر تنوع جنس و رنگ در بازار زیاد است که برای دیدن همه‌ی آن‌ها بایچندین روز وقت بگذارید. پس بهترین کار این است که ویژگی‌های فرش موردنظرتان را برای خود لیست کنید تا دامنه‌ی انتخابتان کوچکتر شود. اولین و مهم‌ترین ویژگی فرش که باید انتخاب کنید جنس فرش است. فرش‌ها از نظر جنس به چند دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.
فرش اکریلیک
فرش اکریلیک پرطرفدارترین فرش نسبت به سایر آن‌هاست و سالانه بیشترین فروش را دارد. الیاف به کار رفته در آن ظاهری شبیه به پشم داشته و لطافت و نرمی‌اش زبانزد است. دوام و طول عمر نسبتا خوبی دارد و به این زودی‌ها پاخورده و خراب نمی‌شود. لازم به ذکر است که این فرش‌ها به دلیل مزایای گفته شده از قیمت بالاتری هم برخوردار هستند.
البته بخاطر داشته باشید که لکه‌های روغنی و حتی خاکی به سادگی از روی این فرش‌ها پاک نمی‌شوند. اما هرگونه رنگ و یا آلودگی که قابل حل‌شدن در آب باشد برای این نوع فرش مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
فرش پلی‌استر
این فرش‌ها آسیب‌پذیرترین نوع در بین فرش‌های ماشینی هستند و معمولا عمر کوتاهی دارند، اما آنقدر درخشش رنگ و چهره‌ی جذابی دارند که می‌شود طول عمر کوتاهشان را نادیده گرفت. این فرش‌ها به علت زیبایی الیاف‌های پلی‌استر به عنوان فرش‌های ابریشم مصنوعی نیز شناخته می‌شوند. فرش‌های پلی‌استر پرز کمتری داشته و علی‌رغم رنگ‌پذیری بهتر نسبت به فرش‌های اکریلیک قیمت بسیار پایین‌تری دارند. اگر این نوع فرش را خریداری کردید بهتر است آن را در اتاق‌هایی پهن کنید که رفت‌و آمد کمتری داشته و آسیب کمتری به فرش وارد کنند.
فرش پلی پرولین
الیاف تشکیل‌دهنده‌ی فرش‌های پلی پرولین از نوع مصنوعی است و معمولا قیمت بالایی دارند. این فرش‌ها رطوبت را کمتر جذب می‌کنند و نسبت به سایر مدل‌های فرش طول عمر بالایی دارند. از طرفی این مدل فرش‌ها در مدت زمان کمتری لطافت خود را از دست می‌دهند و در صورت آغشته شدن به به لکه‌های روغنی، تمیز کردن آن‌ها کار ساده‌ای نیست.
فرش‌های وینتج یا پتینه
امروزه فرش‌های پتینه یا وینتج که به آن‌ها فرش کهنه‌نما هم میگویند بسیار در بین مردم ایران و حتی جهان محبوب شده است. این نوع فرش که بخشی از صادرات را هم نصیب خود کرده قیمت بسیار بالایی دارد و از نظر ظاهری بسیار به فرش‌های دستباف شبیه هستند. این فرش‌های ماشینی برای تولید به دستگاه‌ها و روش‌های تخصصی نیازمندند.
نکات حیاتی که برای انتخاب یک فرش عالی باید در نظر بگیریم
اولین نکته‌ای که هنگام خرید فرش باید به آن توجه کرد محل قرارگیری آن است. برای مثال باید بدانید میخواهید فرش را در یک اتاق پذیرایی شلوغ پهن کنید یا یک اتاق کوچک کم رفت و آمد. فرش اتاق پذیرایی باید بادوام با رنگ‌های تیره و مقاوم در برابر گرد و خاک باشد. اما فرش یک اتاق که معمولا تنها برای استراحت از آن استفاده می‌شود نیازی نیست این ویژگی‌ها را داشته باشد. شما می‌توانید فرشی نرم و لطیف با رنگ‌های روشن خریداری کنید تا به شما آرامش دهد و نگرانی‌ای از بابت کثیف و خراب شدن آن نداشته باشید.
معمولا تازه عروس و داماد‌ها عاشق فرش‌هایی با رنگ‌های روشن می‌شوند. اما بهتر است کمی عمیق‌تر به این موضوع فکر کنید. سبک زندگی تاثیر زیادی در انتخاب نوع فرش دارد. اگر شما خانواده‌ی پر جمعیتی هستید و یا به نگهداری از حیوانات علاقه دارید بهتر است از بین فرش‌هایی با طرح و نقش های شلوغ و رنگ‌های تیره استفاده کنید تا به زودی کثیف نشود. اما در صورتی که تنها زندگی می‌کنید و یا خانواده‌ی کم‌جمعیتی دارید فرش‌های رنگ روشن با طرح و نقش‌های خلوت برای شما گزینه‌ی مناسبی‌است.
فرش‌های تیره‌رنگ مانند مشکی، قهوه‌ای و آبی روغنی لکه های روشن و دوده را به راحتی نشان می‌دهند. همچنین فرش‌هایی که رنگ‌های روشن دارند به سادگی کثیف می‌شوند و این تیرگی را به نمایش می‌گذارند. پس حتما قبل از خرید فرش میزان آلودگی محیط و نوع آن را در نظر بگیرید.
اگر خانه‌تان در معرض گرد وغبار و دوده است
فرش‌هایی که دارای چندین رنگ و طرح‌های تو در تو هستند انتخاب ایده‌آلی خواهند بود.زیرا این نوع فرش‌ها کمتر آلودگی‌ها را نشان می‌دهند.
امروزه قیمت ها آنقدر بالا رفته که تعویض خانه امری بعید بنظر میرسد. اما اگر از فضای خانه‌ی خود ناراضی و یا خسته شده‌اید بهترین راه،انتخاب رنگ مناسب برای فرش است. اگر نشیمن شما فضای کوچکی دارد استفاده از فرش‌های رنگ روشن باعث می‌شود فضا بسیار بزرگتر و دلبازتر بنظر برسد. از طرفی برای خانه‌هایی که به طور نامناسبی بزرگ و خالی به چشم می‌آیند، انتخاب یک فرش تیره می‌تواند فضای خانه‌ی شما را به محیطی دنج و صمیمی کند.
برای مثال فرش‌های اکریلیک را وقتی به تازگی می‌خرید تا چند هفته‌ی اول پرز زیادی دارند. اما به مرور این پرزهای اضافه از بین می‌روند. اگر فرش شما پس از چند هفته همچنان پرز اضافه داشت به این معناست که فرش شما کیفیت خوبی ندارد.
اگر قصد دارید فرش پلی‌استر بخرید حتما پس ازپسندیدن فرش روی رگال، یک بار آن را روی زمین پهن کنید و رنگ‌هایش را به خوبی بررسی کنید، چرا که به دلیل درخشش رنگ و نخ‌های پلی‌استر، رنگ‌ها در این نوع فرش از زوایای دید مختلف متفاوت بنظر می‌رسند. پس قبل از انتخاب قطعی، از کیفیت رنگ‌های آن اطمینان حاصل کنید.
توجه داشته باشید که در صورت استفاده نکردن از فرش آن را لول کنید و بصورت لوله‌ای نگهداری کنید. زیرا در صورت پهن ماندن، زودتر از موعد فرسوده و پوسیده خواهد شد. همچنین برای جلوگیری از استهلاک فرش، هر شش ماه‌یکبار آن را سر و ته کنید.
در نظر داشته باشید که در تار و پود فرش‌های ماشینی پنبه به کاررفته و بهتر است که این فرش‌ها از رطوبت دور بمانند. نوع شستن فرش‌های ماشینی هم اهمیت زیادی دارد و لازم است برای شستن فرش از شرکت‌های متخصص کمک بگیرید.
معمولا فرش‌های ماشینی برحسب مارک فرش و شرکت تولید کننده، سطح کیفیت و نوع فرش قیمت‌های متفاوتی دارند. اما شانه‌ی فرش هم در این قیمت‌گذاری تاثیر به‌سزایی دارد. در حال حاضر نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان، فرش‌های ۱۵۰۰ شانه گرانترین قیمت را دارند و پس از آن، فرش‌های ۱۲۰۰ شانه، ۱۰۰۰شانه، ۷۰۰ شانه و ۵۰۰ شانه به ترتیب در رده‌های پایین‌تر از نظر قیمت هستند.
فرش های ۱۵۰۰ و ۱۲۰۰ شانه از ظرافت و زیبایی بالاتری برخوردارند. در نقطه‌ی مقابل فرش‌های ۵۰۰ و ۷۰۰ شانه نسبت به شانه‌های بالاتر نرم‌تر بوده و وزن‌کمتری دارند. و البته ضخامت آن‌ها هم نسبت به فرش‌های شانه بالاتر، بیشتر است.
منظور از شانه در فرش‌های ماشینی چیست؟
یکی از مهم‌ترین نکاتی که هنگام انتخاب یک فرش ایده‌آل باید در نظر بگیرید تراکم بافت فرش است.
تراکم بافت یک فرش ماشینی به معنای تعداد واحد‌های رنگ شده در فرش است. از طرفی هر فرش دو نوع چگالی یا تراکم دارد: چگالی عرضی و چگالی طولی
به چگالی عرضی، شانه‌ی فرش میگویند.
مبنای محاسبه‌ی شانه‌ی فرش، تعداد گره‌های‌رنگی در هر متر است و هرچه تعداد این گره‌ها در هر متر بیشتر باشد ظرافت و کیفیت فرش بالاتر می‌رود و در نتیجه، شانه‌ی فرش بیشتر است.
چگالی طولی هم مشابه چگالی عرضی است با این فرق که در نیمی از فرش محاسبه می‌شود و سپس مقدار به دست آمده در ۲ ضرب می‌شود. بالاخره هرچه تراکم فرش بیشتر باشد، محصول ارزش بیشتری دارد و در نتیجه قیمتش هم بالاتر است.
چگونه شانه‌ی فرش را بررسی کنیم؟
یکی از راه‌های اطمینان از تعداد شانه‌ی فرش، شمردن گره‌های پشت فرش در هر یک متر است. برای مثال یک فرش ۱۲۰۰ شانه باید در هر ۱۰ سانتی‌متر ۱۲۰ گره داشته باشد.
مهم‌ترین تفاوت‌های فرش ماشینی و دستبافت
جدا از قیمت که در فرش‌های دستبافت به مراتب گران‌تر از فرش‌های ماشینی‌است، این دو نوع فرش باهم تفاوت‌های دیگری هم دارند.
- الیاف مورد استفاده در فرش‌های دستبافت از ابریشم و یا پشم است که باعث زیاد شدن وزن این فرش‌ها می‌شود. درنتیجه فرش‌های دستبافت ازروی سرامیک سُر نمی‌خورند. اما فرش‌های ماشینی از الیاف مصنوعی مثل پروپیلن و نایلون ساخته شده و به سادگی روی سنگ یا سرامیک سُر میخورند.
- به ندرت چنین چیزی پیش می‌آید ولی نخ مصنوعی به کار رفته در فرش‌های ماشینی امکان دارد باعث آلرژی شود.پس اگر سابقه‌ی آسم یا آلرژی دارید فرش‌های دستبافت برای شما انتخاب بهتری هستند. از طرفی فرش‌های نفیس و تزیینی ذرات گرد و غبار را در خود حبس می‌کنند و خود باعث حساسیت می‌شوند. پس هنگام خرید فرش به این نکته ها توجه کنید.
- در فرش‌های ماشینی درصد پلاستیک بالاست و مو و ناخالصی‌های آن را بیشتر به خود جذب می‌کنند. اما فرش‌های دستبافت هیچگونه آلودگی را در خود نگه نمی‌دارند.
از آنجایی که قیمت فرش دستبافت خیلی بالاست بهتر است که فرش‌های ماشینی با تراکم و گره و قدرت بالا خریداری کنید. زیرا با این خصوصیات، فرش گرد و غبار کمتری جذب می‌کند و لطیف‌تر است.
سخن پایانی
اگر از فضای تکراری خانه‌ی خود خسته شده‌اید بهترین و کم‌هزینه‌ترین کار تعویض فرش است. با خرید یک فرش تازه دنیایی از طرح و رنگ را با خود به خانه می‌آورید و روحیه‌ی خود را شاد می‌کنید. پس هرچه زودتر دست به کار شوید و با رعایت نکات موجود در این مقاله و اعتماد به سلیقه‌ی فوق‌العاده‌ی خودتان یک فرش خاص را مهمان خانه‌تان کنید.